نمای رومی یکی از نماهای کلاسیک صنعت ساختمان‌سازی است که ریشه آن به روم و یونان بازمی‌گردد. این نما، سبکی مجلل، باشکوه و باعظمت دارد و معمولاً در پروژه‌های بزرگ ساختمان‌سازی به کار گرفته می‌شود. استفاده از این نمای جذاب در بسیاری از کشورهای جهان، از جمله کشور ما رو به افزایش است؛ در حالی که سبک آن با فرهنگ و معماری شهری ما تناسب ندارد. به طور کلی، استفاده از نمای رومی در ایران دارای مخالفان و موافقان زیادی است که در ادامه، به این موضوع می‌پردازیم. در این مقاله، دلایل علاقه ایرانیان به نمای رومی را بررسی کرده‌ایم. با ما همراه باشید.
تاریخچه نمای رومی
ساختار نمای رومی همان‌طور که از نامش مشخص است، مربوط به روم باستان است. معماری یونان نیز تا حد زیادی بر هنر و معماری روم در قرن 5 الی 8 میلادی تأثیر گذاشت و باعث پیشرفت‌های قابل توجهی در آن شد. در قرن 9 میلادی نیز به دلیل گسترش قدرت روم، سبک معماری آن در مناطق مختلف اروپایی فراگیر شد.
به همین دلیل، بسیاری از بناهای باارزش اروپایی همچون کلیساها و قصرها دارای نمای رومی هستند.
با شروع دوره رنسانس نیز استفاده از نمای رومی به صورت چشمگیری گسترش یافت و سازه‌های آن دوره با این نمای باشکوه ساخته شدند. در واقع، معماران از گذشته تا به امروز علاقه زیادی به ساخت ساختمان‌هایی با سبک کلاسیک و سنتی دارند.
با این نما می‌توان قدرت و شکوهمندی را به نمایش گذاشت و باعث زیباتر شدن شهرها شد. با گذشت زمان، استفاده از این سبک در کشورهای مختلف جهان رواج یافت که نتیجه آن، خلق آثاری با طراحی مستحکم، خاص و پرشکوه شد.
مزایا و معایب نمای رومی
نماهای رومی با استفاده از سنگ‌هایی همچون تراورتن اجرا می‌شوند. از آنجایی که این سنگ در معادن ایران استخراج می‌شود و قیمت مناسبی هم دارد، می‌توان نمای رومی را با قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای نسبت به سایر کشورها در ایران اجرا کرد.
بنابراین، یکی از مزایای اجرای نمای رومی در ایران، مربوط به دسترسی راحت مصالح آن است. ساختار تمام سنگی آن نیز زیبایی بنا را دوچندان می‌کند؛ از ستون ساختمان گرفته تا نرده‌ها و مجسمه‌های آن کاملاً سنگی هستند. استفاده از سنگ علاوه بر زیباتر شدن نما، باعث استحکام آن نیز می‌شود. بنابراین، این نما دارای دوام و عمر بالایی است.
اکنون به بررسی معایب نمای رومی می‌پردازیم. اول اینکه، درخواست زیاد برای تولید سنگ‌هایی مانند تراورتن باعث کم شدن منابع آن‌ها در معادن شده است. از طرفی، احتمال نفوذ آب به درون حفره‌های سنگ وجود دارد.
به همین دلیل، گاهی معماران در استفاده از نمای رومی در مناطق شمالی، دچار تردید می‌شوند. در این مناطق بایستی از سنگ‌های رزین خورده استفاده کرد تا مانع از نفوذ قطرات باران به داخل سنگ شد. ضمن اینکه این نما در مقایسه با نماهای دیگر از قیمت بالاتری برخوردار است و در کل، جزو نماهای گران‌قیمت بازار به حساب می‌آید.
متریال قابل استفاده در نمای رومی
از متریال قابل استفاده در نمای رومی می‌توان به سنگ مرمر، تراورتن، گرانیت و آهک اشاره کرد. برخی از این سنگ‌ها به دلیل گران‌قیمت بودن در صنعت ساختمان‌سازی ایران به کار گرفته نمی‌شوند.
در واقع، می‌توان گفت اغلب ساختمان‌های رومی در ایران، با سنگ‌های ارزان‌قیمتی مانند تراورتن احداث شده‌اند. در برخی مواقع نیز این سنگ‌ها با سنگ‌های طبیعی ترکیب می‌شوند و بناهای باشکوهی را ایجاد می‌کنند.
ضمن اینکه مقاومت سنگ‌های تراورتن از آجر بیشتر است؛ به همین خاطر، بسیاری از ساختمان‌سازان مایل به استفاده از تراورتن در پروژه‌های خود هستند.
دلایل علاقه ایرانیان به نمای رومی
علاقه ایرانیان به نمای رومی در حال افزایش است که در قسمت زیر به دلایل آن اشاره کرده‌ایم:
مصالح ارزان قیمت
همان‌طور که اشاره شد، برخی از سنگ‌های قابل استفاده در نمای رومی همچون سنگ مرمر و تراورتن از قیمت ارزانی برخوردار هستند و دسترسی به آن‌ها نیز راحت است. بنابراین، می‌توان با صرف هزینه‌ای مناسب، برای خود خانه‌ای مجلل و شیک درست کرد. این موضوع یکی از دلایل محبوبیت نمای رومی در بین ایرانیان است.
سازگار با فرهنگ ایرانی
نمای رومی برخلاف تصور بسیاری از افراد با هویت تاریخی و فرهنگی ما ناسازگار نیست. این نما را می‌توان در برخی از آثار به‌جامانده از گذشتگان نیز همچون تخت جمشید مشاهده کرد. در واقع، نمای کلاسیک صرفاً به روم تعلق ندارد. بناهای زیادی در ایران باستان با این نما ساخته شده‌اند. بنابراین، ایرانیان از گذشته تا به امروز به این سبک علاقه نشان داده‌اند.
زیبایی ساختمان های مجلل
بسیاری از ایرانیان به خانه‌های مجلل علاقه دارند. اصولاً، سبک کلاسیک در زمینه‌های مختلف طرفداران زیادی در ایران دارد. در صنعت ساختمان‌سازی نیز شاهد این علاقه هستیم و بسیاری از افراد، خواستار ساخت خانه‌هایی با نمای رومی هستند.
نمای رومی مناسب کدام بافت شهری است؟
نمای رومی به دلیل داشتن ستون‌ها و تزئینات متعدد، اغلب برای خانه‌های ویلایی استفاده می‌شود. این نما بسیار مستحکم و سنگین است؛ به همین دلیل، نمی‌توان از آن در هر منطقه‌ای استفاده کرد.
در زمان استفاده از نمای رومی در بافت‌های مختلف شهری نیز بایستی به متراژ ساختمان توجه نمود. به عنوان مثال، اگر متراژ آن کم است از قرار دادن ستون و تزئینات مختلف پرهیز کرد و بالعکس. اگر ساختمان بسیار بزرگ است می‌توان چندین ستون برای آن در نظر گرفت.
انتخاب یکی از رنگ‌های سفید، کرم روشن و قهوه‌ای نیز باعث جلوه بهتر نماهای رومی می‌شود.
آیا نمای رومی با بافت شهری و فرهنگی ایران سازگار است؟
سازگار بودن یا عدم سازگاری نمای رومی با بافت شهری و فرهنگ ایران همواره یکی از مباحث اختلاف نظر میان کارشناسان کشور بوده است. برخی از کارشناسان معتقد هستند که این نما صرفاً به روم باستان تعلق ندارد و آن را می‌توان در بسیاری از معماری‌های قدیم مانند بناهای دوره هخامنشیان نیز مشاهده کرد.
برخی دیگر نیز اعتقاد دارند، استفاده از این سبک، کار اشتباهی است و باید جلوی آن را گرفت.
در حال حاضر نیز محدودیت‌هایی در استفاده از نمای رومی در برخی از مناطق کشور اعمال شده است. ضمن اینکه عده‌ای از کارشناسان واقع‌گرا معتقدند که این سبک به هر حال، مورد پسند درصد زیادی از جامعه ما است و می‌توان با اعمال بیشتر فرهنگ خود در ساختار آن، بناهای شیک و فوق‌العاده‌ای را در کشور ساخت. به عبارت بهتر، آن‌ها اعتقاد به بومی‌سازی نماهای رومی در ایران دارند.
جمع بندی
نمای رومی همواره جزو نماهای پرطرفدار بوده است. قوس‌های زیبا و مجسمه‌های تزئیناتی که در این ساختمان‌ها ایجاد می‌شود، باعث جلوه زیبای آن در شهر شده و بر جذابیت بنا و کل منطقه می‌افزاید. این زیبایی با مقاومت عالی نیز همراه است. از آنجایی که بدنه نمای رومی از میان انواع مصالح نمای ساختمان ، با سنگ ساخته می‌شود، استحکام و دوام قابل توجهی دارد. همه این موارد، باعث علاقه ایرانیان به نمای رومی شده است.
