اصول طراحی مهد کودک مانند سایر اصول لازم برای طراحی ساختمان‌های مختلف ملزوماتی هستند که می‌توانند طراحی بهینه‌تر و بهتری برای شما رقم بزنند. دقت به اصول طراحی نه فقط برای مهد کودک بلکه برای هر ساختمانی با هر کاربری باعث می‌شود تا فضاها بهینه شده و کاربران نیاز با میل رغبت بیشتری از آن استفاده نمایند.
مهد کودک به دلیل نوع کاربری که دارد، نیاز به استفاده از المان‌هایی بسیار خاص و مختص با روحیه بچه‌ها دارد. برای طراحی داخلی مهد کودک هم نباید به دنبال یک چاردیواری مستطیلی باشید که فقط قرار است فضاهایی را در آن تعریف نمایید. روح در طراحی داخلی مهد کودک اهمیت بیشتری نسبت به اندازه و فضاها دارد.
مقاله حاضر یکی از دوره‌های پیشرفته آموزش اصول طراحی مهد کودک نیست اما قرار است تا انتهای این متن واقعیت‌های بسیار مهمی را درباره نحوه طراحی این فضا مرور خواهیم کرد. پس اگر به دنبال طراحی مهد کودک هستید و یا چنین فضایی لازم دارید، با ما همراه بمانید.
اهمیت دقت به اصول طراحی مهد کودک
بچه‌ها در سنین پایین روحیه بسیار حساسی دارند. روح بچه‌ها در این سن مانند مزرعه‌ای آماده برای کشت است. هر چیزی در آن کاشته شود، با همان کیفیت در آینده درو خواهد شد. چه از نظر احساسات و عواطف و چه از نظر منطق، سنین پایین شخصیت و آینده بچه‌ها را می‌سازد.
از این جهت محل زندگی آنها اهمیت بسیار زیادی در این امر ایفا خواهد کرد. به همین دلیل است که نیاز به اصول طراحی مهد کودک دارید و باید با رعایت این اصول کار خود را پیش ببرید. شاید خانه‌های معمولی حتی با چند اشتباه در طراحی و یا استفاده از المان‌های محدود نیز قابل توجیه باشند، اما اشتباه در طراحی داخلی مهد کودک ها می‌تواند اثرات جبران ناپذیری روی روحیه بچه‌ها داشته باشد.
این نطق چند خطی را بیشتر از این جهت ایراد کردیم تا شما را با اهمیت طراحی مهد کودک آشنا کنیم. کاربران امروزی بچه‌های خود را به دست هر پرستاری و هر معلم مهدی نمی‌سپارند. شرایط به گونه‌ای در حال پیشرفت است که در آینده‌ای نزدیک آنها بچه‌های خود را به هر مهد کودکی نیز نخواهد سپرد.
نظافت و بهداشت و رعایت اندازه فضاها که در طراحی خانه‌ها از نکات بسیار مهم تلقی می‌شود، در طراحی داخلی مهد کودک استانداردهای پیش پا افتاده‌ای هستند که هر کس می‌داند که باید به آنها دقت نماید. موضوع حتی به مسائل روانشناختی کودکان و رنگ‌ها نیز می‌رسد. جایی که طراح باید فضایی برای روح بچه‌ها طراحی نماید.
استانداردها و اصول طراحی مهد کودک
اگر تا کنون چند کتاب معماری و احتمالاً نویفرت را ورق زده باشید، استانداردهایی برای طراحی ساختمان‌هایی مانند مهد کودک را در آنها مشاهده نموده‌اید. اطلاعات و استانداردهایی مانند پنجره‌های نورگیر، محل قرار گیری درب‌ها، اندازه فضاها، نحوه جانمایی فضاها، اندازه درب‌ها، ارتفاع سقف و مواردی از این دست که هر طراحی با چند خط مطالعه آنها را از بر شده است.
البته همه این نکات و استانداردها مهم هستند اما اصول طراحی مهد کودک فقط همین‌ها نخواهد بود. بسیاری از اصول و المان‌های لازم برای طراحی مهد کودک را حتی در بهترین منابع طراحی معماری نیز پیدا نمی‌کنید. تجربه، تخصص و البته شناخت نسبت به بچه‌ها می‌تواند از لازمه‌های پیاده‌سازی استانداردهای طراحی مهد کودک باشد.
اما برای اینکه بخش استانداردها و اصول طراحی مهد کودک را خالی نگذاشته باشیم، مرور چند نکته مهم ضرورت خواهد داشت:
- در درجه اول باید تمام فضاهای لازم برای طراحی مهد کودک را فهرست کنید. این فضاها باید اولویت‌بندی شده و بنا بر فضای در دسترس سعی کنید تا بیشترین تعداد از آنها را در طراحی داخلی مهد کودک خود لحاظ نمایید.
- برای هر فضایی مطابق با اصول معماری اندازه لازم را در نظر بگیرید. البته دقت کنید که مهد کودک یک محیط گروهی است و فضاهای تعریف شده نیز باید گنجایش گروهی داشته باشند.
- در طراحی مهد کودک از استفاده از راهروهای باریک و طولانی خودداری کنید.
- استفاده از رنگ‌های شاد و متناسب با روحیه کودکان از مهمترین نکات و استانداردها در طراحی داخلی مهد کودک است که احتمالاً در هیچ کتابی نمی‌توانید آن را پیدا کنید.
- ایمنی در طراحی مهد کودک تعریف متفاوتی نسبت به سایر آپارتمان‌ها و خانه‌های معمولی دارد. همه اتاق‌ها و فضاها باید برای بچه‌های خردسال ایمن طراحی شده باشند. برای مثال تزئینات و آیتم‌هایی که ممکن است برای کودک خطرناک باشد، باید در ارتفاع مناسبی نصب شده باشند.
فضاهای مورد نیاز در طراحی مهد کودک
شناخت فضاهای لازم برای طراحی داخلی مهد کودک نیز اهمیت زیادی دارد. البته قرار دادن همه فضاهای لازم و تعریف شده در اصول طراحی مهد کودک نیاز به فضای بسیار زیادی دارد که عملاً در بسیاری از مواقع در دسترس نیست.
طراح نیز به جهت محدودیت‌هایی که دارد باید آنها را اولویت‌بندی کرده و بهترین‌ها را در صدر لیست خود قرار دهد. اما با این حال لازم است تا یک معرفی مختصر از فضاهای لازم در طراحی مهد کودک داشته باشیم.
از رایج‌ترین و مهمترین فضاهای لازم در طراحی مهد کودک می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کلاس‌های گروهی
- سالن‌ها و بخش‌هایی برای غذاخوری
- اتاق‌هایی برای استراحت بچه‌ها
- اتاق‌های اداری و شخصی برای پرستاران و استراحت آنها
- آشپزخانه
- توالت مخصوص کودکان به تعداد لازم
- توالت مخصوص بزرگسالان
- محوطه‌های بازی در فضای آزاد
- سال‌های بزرگ برای بازی
- اتاق‌هایی برای ملاقات بچه‌ها با والدین
- رختکن
- و …
اصول طراحی مهد کودک در انتخاب اندازه فضاها
اندازه فضاها نیز در طراحی داخلی مهد کودک اهمیت زیادی دارد. اگر به اندازه کافی به این اندازه‌ها دقت نکنید، عملاً جانمایی آنها نیز بی‌نتیجه خواهد بود. برای طراحی اندازه فضاهای لازم در مهد کودک باید خود را به سنین خردسالی برده و مانند یک کودک فکر کنید.
هر چیزی در این سن می‌تواند برای بچه‌ها جذاب و خطرناک باشد. حتی انتخاب متریال مناسب برای اتاق‌ها و فضاهای کودکستان نیز اهمیت بسیار زیادی پیدا خواهد نمود. به صورت یک استاندارد کلی هر کودک در فضاهای عمومی مهد کودک نیاز به 1.5 مترمربع سطح و 4 مترمکعب فضا دارد.
اصول روانشناختی طراحی داخلی مهد کودک
اصول روانشناختی طراحی داخلی مهد کودک جنبه‌های مختلفی را در بر می‌گیرد. از رنگ‌های مورد استفاده برای چنین فضاهایی گرفته تا متریال مورد استفاده برای ساخت و تزئین همگی می‌تواند جنبه روانشناختی داشته باشند. رعایت نکات رنگ شناسی از ملزومات طراحی مهد کودک است.
در بخش اصول طراحی مهد کودک به این موضوع اشاره نکردیم تا به صورت مختص به آن بپردازیم. رنگ‌ها نقش بسیار زیادی در روحیه بچه‌ها دارند. حتی استفاده از راهنمایی‌های یک متخصص و روانشناس نیز طراحی جالب‌تر و جذاب‌تری را برای شما رقم خواهد زد.
جمع‌بندی
به بررسی اصول طراحی مهد کودک پرداختیم. نکاتی را نیز برای طراحی داخلی مهد کودک ها مرور کردیم. هر چند در بسیاری از مواقع امکان طراحی تمام فضاهای لازم و رعایت تمام اصول لازم برای این محیط امکان‌پذیر نیست و مساحت موجود چنین اجازه‌ای در اختیار طراح قرار نمی‌دهد، با کمک یک شرکت معماری و یک طراح با تجربه و کاربلد با همان فضای در دسترس می‌تواند همه چیز را به بهینه‌ترین شکل ممکن در اختیار شما قرار دهد. از طراحی محیط بیرونی و حیاط مهد کودک گرفته تا طراحی قسمت‌های داخلی همگی باید با دقت بالا انجام شوند.
