یکی از انواع سبک های معماری که از دوران تاریکی همچون ققنوسی جوان به پا خواست، سبک معماری رومانسک است. برخی از افراد معتقد هستند که رومانسک تنها دوره ای برای انتقال به گوتیک بود؛ در حالی که چنین به نظر نمی آید. زیرا آثار درخشانی از این این سبک معماری به جا مانده است.
با توجه به این که سبک رومانسک یکی از انواع سبک معماری است که کمتر شناخته شده است، در این مقاله تصمیم گرفتیم تا به معرفی این نوع معماری و نمونه های برجسته آن بپردازیم. در این مقاله با ما همراه باشید.
تاریخ سبک رومانسک
سبک معماری رومانسک از قرن 10 میلادی آغاز شد و تا اواخر قرن 12 میلادی ادامه داشت. این سبک معماری را می توان سبکی مذهبی به شمار آورد که کلیسا ها در آن از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار بودند. بهترین نمونه معماری سبک رومانسک کلیسای جامع سانتیاگو د کامپوستلا در اسپانیا است که در زمان جنگ های صلیبی ساخته شده است.
ویژگی های سبک معماری رومانسک
معماری رومانسک از جمله سبک های معماری است که توانست ارتباط خود را با بافت تاریخی حفظ کند. زمانی که کشورهای اروپایی درگیر جنگ های خونین بودند به دنبال ساخت ساختمان هایی بودند که آن ها را از گزند دشمن در امان نگه دارد. از این رو ساختمان هایی با دیوارهایی عظیم، محکم و قوس های نیم دایره ساخته شد.
یکی از بارزترین ویژگی‌های ساختمان های این سبک معماری پیروی از طرحی منظم و متقارن در ساختار کلی بنا بود.
ظاهر بناهای رومانسک ساده و به دور از تجملات است. دیوارهای این ساختمان ها چنان مقاوم هستند که هنوز هم اکثر آن ها بدون آن که خراب شده باشند بر جای خود استوار باقی مانده اند. هر چند به نظر می رسد باید در این دوران تعداد قلعه های رومانسک نسبت به سایر بناها بیشتر باشد، اما در واقع تعداد کلیساهای سبک رومانسک بیشتر است.
یکی از عناصر اصلی در معماری رومانسک ستون است. ستون ها در انواع مختلفی ساخته می شدند و هر کدام از سبک دکوری متفاوتی برخوردار بودند. در این سبک استفاده از الگو های خمیده چندان رایج نیست و در ساخت بناها از شکل های هندسی مانند مربع و لوزی کمک گرفته شده است.
ویژگی های کلی سبک معماری رومانسک را می توان در دیوارهای ضخیم ستون های بلند و مقاوم، طاق های رومی شکل و برج های بزرگ خلاصه کرد.
مصالح بکار رفته در این سبک بسیار متفاوت است و سنگ های بکار رفته در بناها، سنگ های رایج آن منطقه است.
- کلیسای جامع پیزا در ایتالیا
یکی از زیباترین و معروف ترین کلیسا های سبک رومانسک برج پیزا است. هر چند سبک های معماری دیگری نیز در این برج به چشم می خورد اما سبک غالب معماری رومانسک است. این برج در حال حاضر در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. مصالح ساختمانی برج پیزا سنگ و مرمر است و دارای هفت ناقوس است.
- کلیسای دورام در انگلستان
این کلیسا که در شهر دورام انگلستان واقع شده است یکی از نمونه های سبک معماری رومانسک است که در سال 1133 میلادی ساخته شده است. این کلیسا مقبره سنت کوتربرت، اسقف قرن هفتم لیندیفارن است. این کلیسا دارای سه برج است که برج مرکزی آن 66 متر دارد. استفاده از قوس های هلالی و شکل هرم چهارگوش برج ناقوس در این بنا از ویژگی های بارز این کلیسا است.
- کلیسای سن فیلبرت در فرانسه
این کلیسا یکی از بزرگترین کلیسا های ساخته شده به سبک رومانسک است. یکی از مهم ترین ویژگی های این کلیسا نظم و دقت هندسی به کار رفته در بنا است. دیوارهای بزرگ و مقاوم نیز از دیگر عناصری است که در این کلیسا مانند سایر بناهای رومانسک به چشم می خورد.
- کلیسای سنت مارتین در انگلستان
یکی از قدیمی ترین کلیساهای ساخته شده به سبک معماری رومانسک ، کلیسای سنت مارتین است. مصالح به کار رفته در این کلیسا آجرهای رومی است. دیوارهای کاشی شده و رعایت نسبت ها در بخش های مختلف ساختمان به خوبی معماری رومانسک را منعکس می کند. یکی از نکات جالب در مورد این کلیسا این است که نقشه هوایی آن به شکل یک کلید است که به کلید بهشت معروف است.
- کلیسای اشپایر در آلمان
این کلیسا به دستور اسقف اعظم Willigis در شهر اشپایر ساخته شده است. عناصر تزئینی مانند ردیف قوس های زیر قرنیز لبه ی بام و طاق های متقاطع از ویژگی های بارز این کلیسای رومانسک است. این کلیسا در سال 1030 تاسیس شده است که قسمت های داخلی کلیسا در طول زمان بارها دستخوش تغییرات شده است.
- سانتیا ماریا مگیگور در ایتالیا
کلیسای سانتا ماریا مگیگور در اصل در قرن نهم ساخته شد اما در قرن یازدهم با استفاده از سبک معماری رومانسک بازسازی شد. موزاییک های قرن نهم، فضای داخلی این کلیسای جامع را پر کرده است. این کلیسا دارای یک برج زنگ است که ارتفاع آن از بخش های دیگر کلیسا بیشتر است.
- کلیسای جامع پورتو
کلیسای جامع پورتو در اوپورتو پرتغال واقع شده است و یکی از قدیمی ترین کلیساهای مذهبی در این شهر است و یکی از مهمترین بناهای تاریخی رومانیایی در کل پرتغال است. این محوطه توسط دو برج مربعی شکل احاطه شده است.
نمونه های برجسته معماری رومانسک
قلعه ها و کلیساهای بسیار زیادی در فرانسه، انگلستان، ایتالیا، لهستان، آلمان، هلند و … غیره وجود دارد که میراث دار سبک رومانسک هستند. اما ما در این جا به معرفی برخی از بهترین نمونه های اجرا شده به سبک رومانسک اکتفا می کنیم.
جمع بندی
در این مقاله به معرفی سبک معماری رومانسک و ویژگی های آن پرداختیم. این سبک در مناطق مختلف جغرافیایی با توجه به موقعیت جغرافیایی آن منطقه پیاده سازی می شد. از این رو مصالح به کار رفته در ساختمان های رومانسک یکسان نیست. مهم ترین ویژگی سبک رومانسک دیوارها و برج های بلند و مقاوم است. برج پیزا یک نمونه بارز از معماری سبک رومانسک در دنیاست.
مطالب مرتبط:
