روف گاردن یکی از اجزای جدایی ناپذیر ساختمان‌های مدرن امروزی است. عنصری که طبیعت زیبا و دوست داشتنی را به خانه‌ها و آپارتمان‌های بلند مرتبه و مدرن امروزی می‌آورد. انسان و طبیعت یک دوست همیشگی دارند. هر چقدر هم انسان در نگهداری از طبیعت سهل انگاری نموده و به آن کم لطفی نماید، باز هم گوشه‌ای از قلب و روح ما انسان‌ها متعلق به طبیعت زیبا و بکر است.
معماران خوش ذوق نیز با الهام از همین ارتباط و نزدیکی میان انسان و طبیعت اقدام به طراحی و اجرای انواع Roof Garden در ساختمان‌ها کردند. عنصری که بلافاصله با استقبال زیادی همراه شد و روز به روز شاهد گسترش آن و استفاده از المان‌های مختلف در آن بودیم.
درختان و گل‌ها اولین پدیده‌های طبیعی بودن که به روف گاردن‌ها راه پیدا کردند و کم‌کم اقیانوس‌ها و دریاها نیز نماینده خود را در طراحی این عنصر معرفی کردند. حالا بعد از گذشت چندین سال شاهد استفاده از نمونه‌های بسیار مدرنی از انواع بام سبز در ساختمان‌ها هستیم. در ادامه جزئی‌تر و فنی‌تر درباره آن به گفتگو خواهیم نشست که این گفتگو می‌تواند برای شما هم جذاب باشد.
روف گاردن چیست؟
عبارت Roof Garden که از انگلیسی وارد دستور لغات فارسی شده و یک لغت وارداتی است، به صورت تحت الفظی به معنی بام سبز می‌باشد. هر نوع طراحی سبز و منشأ گرفته از طبیعت که روی پشت بام آپارتمان‌ها یا روی تراس‌ها طراحی و اجرا می‌شود، اصطلاحاً روف گاردن نامیده می‌شود. به این ترتیب هر جایی با هر کدام از این عبارت‌ها روبرو شدید، بدانید که منظور نویسنده همان بام سبز است که احتمالاً در ساختمان‌های مختلفی آن را مشاهده کرده‌اید.
تاریخچه استفاده از روف گاردن توسط انسان به سال‌ها و قرن‌های بسیار دوری باز می‌گردد. پادشاهان بسیار قدیمی در کاخ‌های خود معمولاً مورد مشابهی از آن را در اختیار داشتند. باغ‌ها معلق بابل را نیز می‌توان نمونه‌ای از همین عنصر معماری دانست. اما بام سبز به معنی امروزی برای اولین بار در حوالی سال‌های 1960 میلادی در آلمان پایه‌گذاری شد.
معماران آلمانی با اضافه کردن این المان به طراحی آپارتمان‌ها انقلابی در معماری مدرن به وجود آوردند که امروزه هر شخصی در هر کشوری ترجیح می‌دهد تا یکی از آنها را در اختیار داشته باشد. با همه گیر شدن استفاده از این عنصر در معماری مدرن، کم‌کم طرح‌های آن متنوع‌تر و محصولات مختلفی نیز برای طراحی و اجرای آن به وجود آمد.
اکنون شما اگر به دنبال اجرای یکی از مدل‌های آن باشید، نیاز است تا ساعت‌ها با معمار و طراح خود به گفتگو نشسته و از میان طرح‌های بسیار متنوع یکی را برگزینید.
مراحل اجرای روف گاردن
صحبت کردن درباره انواع بام ساز ما را به یاد آب و هوای خنک عصرهای بهار می‌اندازد که نسیم خنکی پوست صورت ما را نوازش داده و عطر گل‌های بهاری را به مشام می‌رساند. به همین خاطر بحث ما نیز بیشتر به بررسی زیبایی‌ها و جذابیت‌های تمام نشدنی این عنصر معماری مدرن پیش رفت.
اما برای اینکه کمی فنی‌تر و کاربردی‌تر نیز شما را با انواع روف گاردن آشنا کرده باشیم، لازم است تا مراحل اجرای آن را بررسی کنیم. البته در حین بررسی این مراحل ویژگی‌های بسیار زیادی از آن را نیز بازگو خواهیم نمود که می‌توانید از آنها برای داشتن یک طرح جذاب‌تر و زیباتر استفاده نمایید.
در ادامه 7 مرحله قدم به قدم از طراحی و اجرای انواع بام سبز را مشاهده می‌کنید. این مراحل به ترتیب درج شده تا با طی کردن گام به گام آنها چیزی از قلم نیفتد و بهترین‌ها را برای خانه خود به ارمغان بیاورید.
مرحله اول بازدید و طراحی
اولین مرحله از اجرای انواع روف گاردن روی پشت بام یا تراس به بازدید محل اجرا باز می‌گردد. جایی که طراح و کارفرما بایستی روی شرایط محل اجرا تمرکز کرده و بهترین محل و بهترین مدل قابل اجرا را برگزینند. همان طور که احتمالاً می‌دانید، هر طرحی و مدلی نیاز به فضای خاص خود را دارد.
به همین دلیل باید قبل از انتخاب طرح شرایط اجرایی آن را در محل مورد نظر بسنجید. در این جلسه پر از اشتیاق شما می‌توانید نظارت خود را درباره طرح مورد نظر خود با طراح در میان بگذارید و نظرات کارشناسی وی را نیز برای بهینه کردن طرح مورد نظر خود بشنوید. خروجی این مرحله می‌تواند انتخاب طرح مناسب و محل دقیق اجرای آن و همچنین برخی موارد ملی طرح باشد.
مرحله دوم انتخاب مصالح
چوب، فلز، شیشه، پلاستیک، چمن مصنوعی، گل‌ها و گیاهان طبیعی، فلاور باکس‌ها و هزاران متریال دیگر وجود دارد که برای اجرای روف گاردن می‌توانید روی آنها حساب کنید. انتخاب مصالح مورد استفاده برای اجرای بام سبز باید مطابق با چند شرط اصلی باشد.
در درجه اول نوع طرح منتخب به عنوان اصلی‌ترین گزینه روی این موضوع تاثیر خواهد داشت. آب و هوای منطقه و میزان بارش باران را نیز می‌توان عامل مهمی در انتخاب متریال مناسب دانست. در مناطقی که باران یک موهبت جذاب و دوست داشتنی و تمام نشدنی است، بهتر است از متریال ضد آب استفاده کنید. در مناطقی هم که باد کمی خشن‌تر از نسیم‌های نوازش گر است، باید به فکر بادگیرهای مناسب برای در امان نگه داشتن طراحی زیبای خود باشید.
مرحله سوم برآورد قیمت
در مرحله سوم نوبت به برآورد قیمت می‌رسد. حالا شما هم طرح مورد نظر برای اجرای روف گاردن را می‌دانید و هم متریال اصلی مورد استفاده را نیز در نظر دارید. نوبت به برآورد هزینه و قیمت روف گاردن می‌رسد.
اگر در این پروسه تخصص و تجربه‌ای ندارید، طراح به عنوان مشاور می‌تواند شما را یاری رساند. از وی بخواهید که به صورت حدودی و با تخمین نزدیک، قیمت و هزینه لازم برای اجرایی نهایی طرح را برآورد نماید. داشتن یک نگاه اقتصادی به چنین طرح‌هایی نیز اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.
مرحله چهارم ایزولاسیون سقف
فراموش نکنید که طرح مورد نظر شما قرار نیست به ساختمان آسیب وارد سازد. به همین دلیل باید به فکر استفاده از متریال ایزولاسیون باشید. یک لایه قیرگونی بیشتر، استفاده از متریال آکوستیک صدا و مواردی از این دست می‌تواند در این مرحله شما را یاری سازد. اگر سقف ساختمان ایزولاسیون خوبی هم داشتن، کافی است یک لایه سنگ فرش یا متریال مشابه روی آن قرار دهید تا محکم کاری بیشتری کرده باشید.
مرحله پنجم تولید و انتقال مصالح مورد نظر
بسیاری از مصالح مورد استفاده برای طراحی و اجرای روف گاردن نیاز به ساخت دارند. در چنین مواقعی ممکن است کار کمی طولانی‌تر شود اما ارزش آن را خواهد داشت. استفاده از متریال طراحی شده و منحصر به فرد زیبایی بام سبز خانه شما را چند برابر خواهد کرد.
مرحله ششم اجرای سازه روف گاردن
در مرحله ششم نوبت به اجرای سازه می‌رسد. برای روف گاردن هایی که نیاز به بادگیر دارند و یا قرار است سقف روی آن اجرا شود، سازه نیز نقش مهمی پیدا خواهد کرد. برای اجرای سازه البته نیاز به زمان زیادی نخواهید داشت.
مرحله هفتم اجرای کاشت و زیباسازی روف گاردن
در آخرین مرحله نوبت به پیاده‌سازی تمام المان‌های از پیش تعیین شده روی بام سبز است. در این مرحله طراح و مجری با دقت بسیار زیادی همان طرح اصلی را روی پشت بام یا تراس خانه شما پیاده خواهند کرد.
نکاتی مهم برای طراحی روف گاردن
خیلی نمی‌خواهیم بحث طراحی و اجرای روف گاردن را تخصصی و حرفه‌ای نموده و ذهن شما را به سمت مواردی پیش ببریم که شاید در ایده اصلی شما خیلی نقشی نداشته باشند؛ این کار را به شرکت طراحی داخلی میسپاریم، اما لازم است تا در زمان طراحی بام و محوطه فضای سبز دقت کنید که:
- زهکشی بستر فراموش نوشد.
- به فکر تقسیم وزن سازه و طرح روی پیشت بام باشید تا مشکل سازه‌ای هم در ساختمان ایجاد نگردد.
- فیلترینگ خاک را فراموش نکنید.
- همچنین طرح‌هایی مانند استفاده از آلاچیق را نیز گوشه ذهن خود داشته باشید.
