بتن اکسپوز مانند بتن معمولی است، اما مواد اولیه آن با نسبت های متفاوتی باهم مخلوط می شوند. ظاهر این بتن بسیار مهم است، چون پس از نصب پنل های این بتن ، از پوشش یا مصالح دیگری استفاده نمی شود. در این مقاله همه آنچه را می خواهید درباره بتن اکسپوز و نحوه اجرای آن ، و همین طور مزایا و معایب استفاده از آن در نمای ساختمان بدانید، با شما در میان می گذاریم.
بتن اکسپوز چیست و چه ساختاری دارد؟
بتن نمایان یا اکسپوز یکی از مصالح ساختمانی است که روی سطح پایانی کار نمای خارجی ، یا داخلی و همین طور کف نصب می شود. پس از نصب پنل های اکسپوز یا بتن نمایان ، از مصالح یا پوشش دیگری استفاده نمی شود. پس ظاهر و کیفیت بتن اکسپوز اهمیت زیادی دارد.
مخلوط بتن روش های گوناگونی دارد. الزامی در مشخص کردن نسبت اختلاط بتن وجود ندارد و بسته به شرایط منطقه مورد نظر ، می توان از طرح های مختلفی استفاده کرد. طرح اختلاط بتن عملیات فنی محاسباتی است، اما به خاطر وحدت رویه در اختلاط بتن ، به طور معمول روند مشخصی را به کار می گیرند.
مواد تشکیل دهنده
مواد اصلی بتن اکسپوز همان مواد اولیه بتن معمولی شامل آب ، سیمان پرتلند یا غیرپرتلند و سنگ دانه یا همان ریزدانه های شن و ماسه هستند که با نسبت های متفاوتی باهم ترکیب می شوند؛ اما علاوه بر نسبت متفاوت مواد اولیه بین بتن معمولی و اکسپوز ، در ترکیب این بتن از مواد دیگری هم استفاده می شود که عبارت اند از:
- مواد پرکننده: این مواد باعث می شوند تراکم مواد در بتون نمایان بیشتر شود؛
- مواد فوق روان کننده: این مواد هم سطح بتن نما را صاف و صیقلی کرده و جلوه خاصی به آن می دهند.
روش های ساخت
- روش قالبی
- روش مرحله ای
تفاوت این دو روش ، قالب بندی در اجرای بتن نمایان است. قالب گذاری با اندازه های دل خواه ، به طراح کمک می کند ایده های مورد نظرش را به راحتی اجرایی کند. البته در بسیاری از طرح ها ، از بتن اکسپوز پیش ساخته هم استفاده می شود که اندازه ها و شکل های متنوعی دارد.
بتن نمایان یا اکسپوز چه کاربردهایی دارد؟
بتن اکسپوز ماهیت سردی دارد و از منظر بصری و همین طور فیزیکی ، سردی خاصی به فضا می دهد. بنابراین بهتر است متناسب با فضای مورد نظرتان به سراغ این بتن بروید. بتن نمایان در فضاهای زیادی کاربرد دارد که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد:
- زیرساخت بنا
- کف ساختمان
- محوطه سازی
- فضاهای عمومی
- فضاهای تفریحی باز
- پارک ها و بوستان ها
- پوشش های جاده ای
- و دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان
البته بتن اکسپوز از تنوع زیادی برخوردار نیست، اما رنگ های گلاس شکل های مختلف بلوک ها و البته امکان چاپ طرح دل خواه روی آن ها ، گزینه های مختلفی برای انتخاب پیش روی مشتری قرار می دهند.
بتن اکسپوز چگونه اجرا می شود؟
برای اجرای بتن نمایان باید تمهیدات خاصی به کار گرفته شوند تا سطح صاف ، زیبا و پرداخته شده ای به وجود بیاید. وجود تخلخل و پله در بتن ، از اختلال هایی است که در صورت بی توجهی ممکن است رخ بدهند.
برای اجرای بتن اکسپوز این شرایط باید رعایت شوند:
- از قالب های نو و سالم استفاده شود.
- قالب ها تراز و شاغول باشند.
- قالب ها با بولت و رامکا مهار شوند.
- از طرح مناسب برای اختلاط استفاده شود.
- قالب ها به طور کامل درزبندی شوند.
- از افزودنی های بتن خود متراکم یا فوق روان کننده نسل سوم استفاده شود.
- برای قالب ها از روغن مناسب استفاده شود.
- برای خروج حباب های هوا ، به ویژه در مجاورت قالب ، از ویبره مناسب استفاده شود.
پس از اجرای دیوار یا کف با بتن اکسپوز ، درست مانند هر عملیات اجرایی دیگری ، ممکن است اشکالاتی به وجود بیایند. بنابراین ترمیم این بتن ، جزوی از فرایند اجرای آن است.
به طور کلی دو روش مؤثر در ترمیم این بتن وجود دارد. اول اینکه از درصدی سیمان سفید در مخلوط بتن ترمیم استفاده شود؛ دوم اینکه ملات ترمیمی دانه بندی شده و سطح نهایی ترمیم ، پرداخت و ساب شود.
در ترمیم بتن اکسپوز تطابق رنگی از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر پس از باز شدن قالب مشاهده شود که بتن به صورت پله ای درآمده، با استفاده از ساب بتن باید آن را رفع کرد.
مزایا و معایب این بتن چه هستند؟
سازگاری با انواع آب و هوا
از مهم ترین مزایای بتن اکسپوز یا بتن نمایان ، سازگاری با انواع آب و هوا و شرایط جوی مختلف است. شاید کمتر ماده ای پیدا کنید که هم برای نقاط مرطوب و پرباران مناسب باشد، هم برای آب و هوای گرم و خشک و همین طور مناطقی که سرمای شدیدی دارند.
مقاومت بسیار بالا
مزیت دیگر این بتن ، مقاومت آن در برابر رطوبت ، آب و یخ زدگی است که موجب شده برای استفاده در کف استخرها و معابر هم استفاده شود. به ویژه مقاومت بسیار بالا در برابر نوسانات دمایی و عوامل فیزیکی ، شیمیایی و طبیعی ؛ بتن اکسپوز را به یکی از بهترین متریال های نمای دیوار داخلی ، کف ساختمان ، زیر ساخت بناها و …. تبدیل کرده است.
سایر مزایای آن عبارت اند از:
- طبق اندازه های خاص هر پروژه ای قابل اجراست.
- سرعت اجرای این بتن بالاست.
- طول عمر و دوام آن زیاد است.
- قابلیت اجرای آن با ملات های چسبنده ، چسب و همین طور خشک فراهم است.
- امکان اجرای آن در تمام فصل های سال وجود دارد.
- وزن آن به نسبت سنگ های مصنوعی کم است.
- جزو مصالح ساختمانی سبز است.
- سطح براق و نیمه صیقلی دارد.
- انعطاف زیادی در طراحی دارد و به صورت خشتی ، حصیری و ساده شکل می گیرد.
- در سه طیف کم رنگ ، میانه رنگ و پررنگ آماده می شود.
البته بتن اکسپوز مانند هر مصالح ساختمانی دیگری معایبی هم دارد. مهم ترین عیب این بتن را می توان در حسی جست و جو کرد که منتقل می کند. استفاده زیاد از این بتن با رنگ طبیعی ، ممکن است حس سردی و خشکی را در محیط القا کند.
تادائو آندو و معماری با بتن اکسپوز
یکی از بزرگ ترین معمارهایی که از بتن اکسپوز برای شکل دادن به هنر خود بهره می برند ، تادائو آندو ( Tadao Ando ) است. این معمار برجسته ژاپنی خود آموخته است و تقریبا در همه پروژه هایش، بتن نمایان ماده اولیه است.
آندو برای به دست آوردن بتن نرم تمیز و کامل، دقت زیادی در ساخت و قالب گیری فرم های بتنی می کند. اکثر پروژه های او در ژاپن هستند و به طور متمرکز در اوساک ا، جایی که به دنیا آمده و بزرگ شده است.
تادائو آندو علاوه بر ساختمان های مذهبی ، موزه ها ، ساختمان های تجاری ، اداری و مراکز خرید زیادی هم طراحی کرده است. البته حرفه او با طراحی و ساخت پروژه های مسکونی آغاز شد و وی را به شهرت رساند.
جمع بندی
در این مقاله شما را با بتن اکسپوز و تفاوت آن با بتن معمولی آشنا کردیم. بعد هم به روش ساخت و همین طور اجرای بتن نمایان پرداختیم. در نهایت مزایا و معایب استفاده از این بتن را هم عنوان کردیم تا با دید بازتری نسبت به انتخاب مصالح مورد برای ساختمان بپردازید.
استفاده از بتن اکسپوز در طراحی داخلی فضاهای مدرن و معاصر هم بسیار رایج است. استفاده از این بتن حس وحال فضا را به سوی سبک مدرن و صنعتی می برد.
